Met de wetenschappelijk gevalideerde vragenlijst breng je in kaart hoe het gesteld is met het financieel welzijn van je medewerkers. Dit vormt het ideale startpunt om een financieel welzijnsbeleid vorm te geven en een concreet ondersteuningsaanbod uit te rollen.
Weten of medewerkers zich financieel wel of onwel voelen is belangrijk omdat medewerkers die zich zorgen maken over hun financiële situatie stress ervaren en op de werkvloer minder productief zijn. Peilen naar iemands financieel welzijn is echter meer dan louter vragen hoe het lukt op financieel vlak. Lange tijd was er geen eensgezindheid over de te stellen vragen. Met deze vragenlijst zorgen we voor een gedragen en gevalideerde meetmethode.
Een van de grootste uitdagingen is dat financieel onwelzijn vaak wordt opgevat als een optelsom van individuele financiële problemen, zoals schulden, gebrek aan spaargeld of onvoldoende inkomen. Maar het omvat ook emotionele en psychologische dimensies, zoals angst voor de toekomst, gevoelens van schaamte of hulpeloosheid en de impact van financiële zorgen op het algemene welzijn en functioneren van medewerkers. Deze vragenlijst peilt daarom ook naar deze dimensies.
Om de complexiteit van financieel (on)welzijn te vatten, biedt de Appraisal Theory een waardevol kader. Deze psychologisch benadering stelt dat emoties ontstaan doordat mensen situaties beoordelen (appraisal) in relatie tot hun eigen persoonlijke doelen, waarden en welzijn. Wanneer medewerkers dus hun financiële situatie beoordelen doen ze dit niet in een vacuüm; ze evalueren hun situatie in de context van hun bredere levensdoelen en -verwachtingen.
Met behulp van de appraisal theory kunnen we de verschillende manieren waarop medewerkers hun financiële situatie waarnemen en evalueren beter begrijpen. Bijvoorbeeld, twee collega's met een vergelijkbare financiële situatie kunnen heel verschillend reageren, afhankelijk van hun persoonlijke omstandigheden en percepties. Een medewerker die financiële problemen ervaart maar bijvoorbeeld wel veel sociale steun heeft, zal waarschijnlijk minder financieel onwelzijn rapporteren dan iemand zonder deze sociale steun. Het belang van contextuele en subjectieve factoren bij het beoordelen van financieel (on)welzijn is dus groot. In de vragenlijst wordt daarom gepeild naar objectieve financiële indicatoren, en naar subjectieve beoordelingen en emotionele reacties.
De vragenlijst is bedoeld voor alle medewerkers van je organisatie en is beschikbaar in het Nederlands, Engels en Frans. Belangrijk is wel dat je medewerkers deze talen voldoende kunnen lezen en begrijpen.
Wil je de vragenlijst gebruiken in jouw organisatie? Neem contact op met Imke Dirkx, PhD onderzoeker van de VUB. Zij bespreekt graag de mogelijkheden met jou: imke.dirkx@vub.be.
Hoewel het om een gevoelig thema gaat, kan het bevragen van financieel welzijn bij medewerkers en de impact op de werkvloer een belangrijk vertrekpunt zijn om rond dit thema te gaan werken in organisaties.
Tinne vander Elst, senior onderzoeker IDEWE